جدال کارون و فاضلاب در شوشتر
همیشه یکی از مسائلی که جغرافیای شهری و روستایی را با چالش مواجه کرده است، موضوع فاضلاب و دفع صحیح آن از محل زندگی انسان است.
گنداب حاصل از زندگی انسان در صورت عدم دفع استاندارد به هر طریق، می‌تواند محیط زیست و نهایتاً انسان را با خطرات جدی مواجه سازد. در گذشته و در ترکیب شهری شهر تاریخی شوشتر، دفع فاضلاب به روش‌های کاملاً اصولی انجام می‌شد اما متاسفانه در حال حاضر فاضلاب این شهر با وسعت و جمعیت نسبتاً زیاد در رودخانه کارون می‌ریزد.
آبیاری محصولات کشاورزی با آب آغشته به فاضلاب!
بهروز نجاتی رئیس اداره محیط زیست شوشتر در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شوشتر با اشاره به خطرات ریزش فاضلاب در رودخانه‌ها برای انسان و محصولات کشاورزی اظهار کرد: بحث فاضلاب هم به لحاظ زیست محیطی و هم به لحاظ سلامت و بهداشت جامعه مهم است. منبع تامین آب بسیاری از محصولات کشاورزی شهرستان از رودخانه گرگر و شطیط است.
وی افزود: فاضلاب وارد شده به رودخانه‌ها حاوی عناصر مضر و فلزات سنگینی است که محصولات کشاورزی را آلوده می‌کند. همچنین وجود عوامل بیماری‌زا، توسط گیاهان جذب شده و وارد بدن می‌شوند و این خود می‌تواند یک عامل انتقال، تجمع بیماری، سموم و عناصر سنگینی که باعث انواع سرطان‌ها، بیماری‌های روده‌ای، وبا و اتفاقات دیگر می‌شود، باشد.
زندگی آبزیان با خطر جدی مواجه است
نجاتی ریزش فاضلاب در رودخانه‌ها را به لحاظ زیست محیطی موجب تغییر فیزیکی و شیمیایی آب دانست و بیان کرد: بالا رفتن غلظت و کدورت آب باعث به خطر افتادن زندگی آبزیان شده و بسیاری از گونه‌ها از بین رفته و شرایط زیست برایشان مشکل می‌شود. همچنین اکسیژن محلول در آب کم شده و برای حیات محیط زیست نیز مضر خواهد شد.
وی در خصوص اقدامات اداره محیط زیست برای حل این مسئله گفت: بحث ورود فاضلاب به رودخانه‌ها یک مسئله کشوری است و در شهرهای بزرگ مانند اهواز نیز با آن دست به گریبان هستیم.
رئیس اداره محیط زیست شوشتر افزود: اولین راهکار برگزاری نشست‌های کارگروه حفاظت کیفی رودخانه کارون بوده که مصوباتی برای پساب‌های انسانی، صنعتی، شرکت‌ها و واحدها در نظر گرفته شده است و همه واحدهای صنعتی، تولیدی و کشاورزی شهرستان مجهز به تصفیه‌خانه فاضلاب صنعتی و انسانی هستند.
وی بیان کرد: هر سه بیمارستان شوشتر نیز دارای تصفیه‌خانه بوده و فعال هستند، فقط تصفیه فاضلاب شهری باقی مانده که یک پروژه بزرگ و هزینه‌بر است و نیازمند تخصیص اعتبارات کلان است.
بهروز نجاتی اضافه کرد: در این بحث باید تخصیص اعتباری مجزا در نظر گرفته شده و در سطح کلان در این خصوص تصمیم‌گیری شود چرا که با اعتبارات استانی قادر به اجرای پروژه‌های تصفیه فاضلاب نخواهیم بود.
فاضلاب آثار ثبت جهانی شوشتر را نیز با خطر مواجه ساخته است
بحث دیگری که به واسطه ریزش فاضلاب در رودخانه به شوشتر آسیب می‌رساند، در حوزه آثار ثبت جهانی و میراث ارزشمند تاریخی این شهرستان است.
در همین رابطه رئیس پایگاه سازه‌های آبی جهانی شوشتر در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ طبق تعهدات به یونسکو، قرار بوده سازمان آب و برق خوزستان مشکل ریزش فاضلاب به رودخانه را مرتفع کند، اما تاکنون متاسفانه کوچکترین اقدامی صورت نگرفته و حتی هیچ کاری آغاز هم نشده است.
محمدرضا بهادری در خصوص آسیب‌هایی که به دلیل وجود فاضلاب در آب رودخانه به سازه‌های آبی وارد می‌شود، اذعان کرد: نداشتن وجه زیبای فضای منظری و محیطی، رشد نیزارها و آلودگی فاضلاب باعث اسیدی شدن آب و خوردگی قسمت‌های سنگی سازه‌ها می‌شود. به گونه‌ای که با یک بررسی به صورت چشمی، می‌توان برخی موارد را دید.
عدم توجه سازمان آب و برق خوزستان به ریزش فاضلاب در رودخانه
وی افزود: مکاتبات با سازمان آب و برق خوزستان و وزارت نیرو در خصوص تعهدات ما به یونسکو در خصوص جمع‌آوری فاضلاب از رودخانه‌ها متاسفانه هیچ نتیجه خاصی نداشته است و هیچ‌گاه پاسخ قانع‌کننده‌ای هم دریافت نکرده‌ایم.
بهادری تصریح کرد: یونسکو، اخطارهایی نیز به دلیل ریزش فاضلاب و عدم جمع‌آوری آن داده بود.
۱۷۰ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل تصفیه‌خانه شوشتر نیاز است
همچنین مدیر آبفا شوشتر در خصوص دفع فاضلاب در این شهرستان اظهار کرد : در حال حاضر متاسفانه تمام فاضلاب شهری مستقیماً و بدون تصفیه به رودخانه می‌ریزد.
رستم عبدالله‌پور افزود: برای حل این مشکل علاوه بر ایجاد یک تصفیه‌خانه بزرگ، ۱۳ ایستگاه پمپاژ فاضلاب یا احداث شده یا در حال احداث است.
وی در پاسخ به این سوال که احداث تصفیه‌خانه بزرگ شوشتر در چه مرحله‌ای است، ادامه داد: حدود ۸۵ درصد از کار این پروژه عظیم انجام شده است. ایستگاه اصلی تصفیه خانه(ایستگاه شماره ۸) اگر احداث شود، بخش عظیمی از فاضلاب در شوشتر تصفیه خواهد شد.
عبدالله‌پور گفت: با توجه به این موضوع که بیشتر قطعات مورد استفاده در تصفیه خانه‌ها وارداتی هستند، طبق آخرین برآوردها در وضعیت کنونی به اعتباری بیش از ۱۷۰ میلیارد تومان برای تکمیل تصفیه خانه نیاز است که جز اعتبارات کلان محسوب می‌شود.
برای جمع‌آوری فاضلاب از کارون مصوبات خوبی گرفتیم اما به طور کامل اجرایی نشده‌اند
همچنین نماینده شوشتر و گتوند در مجلس شورای اسلامی در خصوص پیگیری‌ها برای موضوع تخلیه فاضلاب به رودخانه کارون هم در شوشتر و هم گتوند اظهار کرد: مشکل ورود فاضلاب به شطیط و گرگر را بار‌ها از مراجع مختلف استانی و کشوری پیگیری کرده‌ام و مصوبات خوبی هم در این زمینه اخذ شده اما متاسفانه تاکنون به طور کامل اجرایی نشده است.
سهراب گیلانی با اشاره به کم‌کاری برخی مسؤولان مرتبط با موضوع بیان کرد: در مصوبات ۱۸ گانه آب و فاضلاب سال ۹۶ در خصوص شوشتر و گتوند با مدیرکل آبفای خوزستان، مقرر گردید ایستگاه‌های پمپاژ و تصفیه‌خانه فاضلاب شوشتر تکمیل شده و وارد چرخه تصفیه شوند.
وزیر نیرو از وضعیت موجود بازدید کرده است
وی با اشاره به دعوت مدیران استانی و کشوری برای بازدید میدانی از وضعیت فاضلاب بیان کرد: حضور وزیر نیرو در حوزه انتخابیه و دیدن حساسیت موضوعات آبفا باعث شد تا مصوبات خوبی در این زمینه اتخاذ شود، از جمله آن‌ها اجرای تعهدات ایران به یونسکو مبنی بر جمع‌آوری فاضلاب از رودخانه جهت حفظ و نگهداری آثار ثبت شده جهانی بوده است.
گیلانی در ادامه گفت: در جلسه‌ای که آذرماه ۹۶ با حضور استاندار برگزار شد، تاکید کردم که عدم تصفیه فاضلاب و آسیبی که به آثار میراثی شوشتر از این طریق وارد می‌شود، غیر قابل جبران است، که استاندار خوزستان نیز قول پیگیری موضوع را دادند.
نماینده مردم شوشتر و گتوند با انتقاد از عدم توجه کافی به مصوبات با وزارت نیرو خاطرنشان کرد: ما از این مسئله به راحتی عبور نخواهیم کرد و تا حل کامل معضل فاضلاب حوزه انتخابیه از مراجع مختلف کشور پیگیر مشکلات هستیم.
وی افزود: در سفر اخیر دکتر رئیس مجلس به استان نیز موضوع را به ایشان منتقل کرده و خواهان تسریع در اجرای کامل مصوبات حوزه آبفا شدم. در حال حاضر بخشی از مصوبات که شامل ساخت ایستگاه‌های پمپاژ و تصفیه فاضلاب بوده انجام شده اما با توجه به کمبود اعتبارات، تکمیل و وارد مدار نشده و همچنان مشکل اصلی به قوت خود باقی است.
اگر پروژه‌های آبفا شوشتر تا یک ماه دیگر به نتیجه نرسد از وزیر طرح سوال می‌کنم
وی در پایان گفت: اگر تا یک ماه دیگر اجرای پروژه های نیمه تمام فاضلاب شهرهای شوشتر و گتوند سرعت بیشتری نگرفته و پیگیری‌ها به نتیجه مطلوب منجر نشود، از وزیر نیرو طرح سوال خواهد شد و ایشان را جهت پاسخگویی به مجلس خواهم آورد. این موضوع در سفر رییس مجلس نیز مطرح شده بود.
گام اصلی و نهایی باقی مانده است!
شرایط اقتصادی کشور را همه می‌دانیم و آگاهیم، اما برخی مسائل از موارد واجب و بسیار اضطراری محسوب می‌شوند و با جان و سلامت مردم مرتبطند. موضوع ریزش فاضلاب به رودخانه در شوشتر، از این دست موضوعات است که علاوه بر خطرات زیست محیطی، سلامت مردم و همچنین آثار چند هزار ساله و ثبت جهانی را هم تهدید می‌کند.
نکته دیگر اینکه اقداماتی برای حل این مشکل صورت گرفته و مقدماتی مانند ایستگاه‌های پمپاژ و تصفیه‌خانه‌ها نیز آماده و ساخته شده‌اند، و گام اصلی تنها باقی مانده است.
امیدواریم مسؤولان مربوطه در کشور و استان نسبت به این موضوع، توجه کرده و رودخانه کارون را لااقل در محدوده شوشتر از گندآب فاضلاب نجات دهند.
انتهای پیام /ر