خط فقر کارگران چقدر است؟
با استناد به آمارهای مرکز آمار ایران، ۷۵ درصد از کارگران حداقلی‌بگیر ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان زیر خط فقر زندگی می‌کنند.
انگار همه چیز دست به دست هم داده تا معیشت روزبه‌روز برای آن ۷۵ درصد از کارگرانی که حداقلی‌بگیر هستند سخت‌تر شود. سال‌هاست تلاش برای افزایش منطقی دستمزد کارگران با مانع مواجه می‌شود. معمولاً این استدلال مطرح می‌شود که با وجود تورم ۲ رقمی و بی‌ثباتی در اقتصاد کشور، اگر دستمزد کارگران افزایش پیدا کند، منجر به ایجاد «جو روانی تورم» خواهد شد. حالا سال‌هاست که اقتصاد بی‌ثبات و تورم موجب شده ۷۰ درصد از جامعه، معیشتی بسیار دشوار داشته باشند.
اما این همه ماجرا نیست؛ با استناد به آمارهای مرکز آمار ایران، خط فقر در سال ۹۸ برای یک خانواده چهار نفری حدود سه میلیون و ۸۰۰ هزار تومان اعلام شده است. در این شرایط اما حداقل حقوق یک کارگر در کشور حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. با این حساب، ۷۵ درصد از کارگران حداقلی‌بگیر ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان زیر خط فقر زندگی می‌کنند.
قانون کار نخ‌نما شده است
رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری قوانین کهنه و نخ‌نمای کار را مسبب به وجود آمدن انبوه مشکلات برای کارگران می‌داند. حسن صادقی در گفت‌و‌گو با اعتمادآنلاین گفت: نظام افزایش دستمزد در کشور ما از یک سیستم بسیار قدیمی تبعیت می‌کند.
صادقی با بیان این مطلب که بدون قانون نمی‌توان مشکلات موجود را حل و فصل کرد، توضیح داد: درباره دستمزد باید یک انقلاب اتفاق بیفتد؛ انقلابی با عنوان «انطباق دادن مزد با واقعیت‌های زندگی».
نباید برای همه مشکلات یک نسخه پیچید
صادقی افزود: باید به دور از احساس نظر داد؛ اینکه دائم بنشینیم و بگوییم کارگر گشنه است، فقیر است و حرف‌هایی از این قبیل دردی را دوا نمی‌کند؛ باید بررسی شود چرا چنین شرایطی ایجاد شده که کارگر متخصص و کارگر ساده به یک اندازه گرفتار بحران معیشت شده‌اند.
او ادامه داد: همه موضوعات را باید با هم در نظر گرفت. نمی‌شود معضلات تولید را ندید و نسخه‌ای پیچید که یکسری توقعات برای کارگر ایجاد کند اما کارفرما نتواند به آن خواسته‌ها پاسخ دهد.
این فعال کارگری با اشاره به تنها راهکار این مساله گفت: تنها راهکار این است که بر اساس یک قانون جامع و بدون نقص، مزد را باید با واقعیت‌های جامعه انطباق داد. باید مزد را از ماده ۴۱ قانون کار که دستمزد را تنها بر اساس تورم رسمی و تاییدشده بانک مرکزی افزایش می‌دهد خارج کرد. چرا که در بسیاری از موارد بانک مرکزی نیز از اعلام تورم واقعی پرهیز می‌کند یا اینکه تورم نقطه به نقطه را مبنا قرار می‌دهد.
او تاکید کرد: امروز هزینه زندگی برای یک خانواده چهار نفری رقمی در حدود پنج میلیون و ۸۰۰ هزار تومان است، اما کارگر در نهایت ۲ میلیون تومان حقوق می‌گیرد؛ با این اوصاف هیچ قشری مثل کارگران زیر فشار مشکلات اقتصادی کمرش نشکسته است.
این چهره درباره اوضاع تولید توضیح داد: اوضاع تولید به قدری وخیم شده که حالا کارگر عادی و ساده به یک اندازه دچار فقر معیشتی شده‌اند؛ علت این است که صنایع و تولید ما سال‌هاست دچار مشکل شده، اما گوش مسئولان به این حرف‌ها بدهکار نیست. در این شرایط هم اگر کارگر اعتراض کند، با او به وسیله بدترین شکل خشونت رفتار می‌شود.
رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری همچنین گفت: قانون کار نیازمند اصلاح است. تیغ جراحی باید قانون کار را به نحوی اصلاح کند که در آن کارگر بتواند عزتمند زندگی کند؛ قانونی که در آن برده‌داری نباشد.
نشست‌هایی که به نتیجه نمی‌رسند
حال کارگران خوب نیست. از یک طرف شوک‌های ناگهانی اقتصادی کمرشان را زیر بار تامین هزینه‌های زندگی خم می‌کند و از سوی دیگر سیاست‌های غیرکارشناسی زندگی را برایشان سخت‌تر. آمارها می‌گویند تنها ۳۳ درصد کارگران از حداقل‌های یک زندگی متوسط برخوردار هستند. در این شرایط اما هنوز نشست سه‌جانبه دولت، شورای عالی کارفرمایی و شورای کارگری بر سر افزایش منطقی دستمزد کارگران به هیچ نتیجه‌ای نرسیده‌اند.