احراز ۳۰ درصدی پستهای مدیریتی توسط بانوان، وعده یا قانون؟
با وجود اینکه در سال ۹۵ دولت احراز ۳۰ درصد از پستهای مدیریتی توسط بانوان را تا پایان برنامه ششم توسعه مصوب کرد اما این مصوبه در حد کاغذ‌های اداری باقی ماند و نه توانمندی‌های بانوان به کمک آنها آمد و نه بانوان گزینه سیستم‌های مدیریتی شدند.
به طور حتم جوامع امروزی با سرعت چشمگیری در حال گذر از شرایط توسعه نیافتگی و برنامه‌ریزی برای دست‌یابی به اهداف مورد نظر هستند اما آنچه در این میان مغفول مانده است نادیده گرفته شدن توانایی استعدادهای بانوان در بحث توسعه و مدیریت جامعه است عاملی که سبب دور شدن جوامع در حال توسعه از ظرفیتهای خلاقانه و تعاملات اثربخش بانوان می‌شود.
آنچه در جوامع امروزی جریان دارد، این آقایان هستند که به عنوان نیروی کارآمد در پستهای مدیریتی به کار گرفته شده اند و به قدرت و توانایی بانوان توجهی نشده است؛ شاید یکی از دلایل مهم گسترش این دیدگاه، عدم باور به توانمندی زنان در پستهای مدیریتی باشد، چرا که برخی ذهنیت‌ها بر این باور هستند که مدیریت زنان مستلزم داشتن زور بازو است، در حالی که سطح دانش جوامع در رد این باور، تعیین کننده است و آنچه در بحث مدیریت ضرورت دارد خلاقیت، نوآوری و تفکر پویا بوده و هست.
مصوبه دولت: افزایش ۳۰ درصد نسبت مدیریت زنان
بر همین اساس، با وجود اینکه دو سال گذشته بر اساس تبصره ۶ که به ماده ۲ هئیت دولت در سال ۹۵ الحاق شده آمده بود که : تا پایان برنامه ششم توسعه نسبت مدیران زن در پست های مدیریتی به ۳۰ درصد افزایش پیدا کند اما مشاهده می‌شود این مصوبه در حد بروکراسی اداری باقی ماند.
در بررسی موقعیت زنان در نقش مسؤول در استان خوزستان متوجه می‌شویم سمت مشاور بانوان یا امور بانوان در تمام فرمانداری‌های استان و برخی دستگاه‌های دولتی تعریف شده است و یا اغلب مدیران کل تنها در حد مشاور به بانوان مسؤولیت می‌دهند و در نقش‌های دیگر ۹۹ درصد به آقایان اعتماد کردهاند؛ اما دایره تحرک، اختیارات و تصمیم‌گیری‌های مشاور بانوان چقدر است؟ و چه اعتباراتی به این حوزه اختصاص داده شده است.
جای خالی بانوان در لیست پیشنهادی نمایندگان مجلس و احزاب سیاسی
مطلب دیگر اینکه اعتقاد احزاب، گروه‌ها و تشکل‌های سیاسی، نمایندگان مجلس و اغلب مسؤولانی که در رأس هرم‌های تصمیم‌گیری قرار گرفته‌اند به قدرت اجرایی و توانمندی زنان در حد پیش‌برد اهداف حزب، کارهای تشکیلاتی، جمع کردن طرفداران انتخاباتی و تشکیل کمیته بانوان و نام بردن از جامعه بانوان در نطق‌های آتشین است اما عملاً در چانه‌زنی های سیاسی و اعتماد کردن برای سپردن مسؤولیت‌ها این بانوان هستند که در حاشیه قرار می‌گیرند و آقایان گزینه مورد نظر برای تصدی حتی پست‌هایی هستند که هیچ ارتباطی با روحیات مردانه ندارد.
سوال اساسی که اینجا مطرح می‌شود چند درصد نمایندگان مجلس، بانوان گزینه‌های آنها برای تصدی پستهای مدیریتی بودند؟ و تا کنون چند خانم را برای مسؤولتی پیشنهاد کردند؟ احزاب سیاسی و گروه‌های سیاسی که برای تقویت و بزرگ کردن حزب خود و یا برگزاری جلسات، روی حضور خانم‌ها حساب باز می‌کنند آیا هیچ کدام از بانوان شایستگی، توانایی و تخصص کار اجرایی را نداشت که وی را به سیستم معرفی کنند؟ یا برای آنها خانم‌ها عبارتند از قشری که آمارهای جمعیتی خود را به واسطه آنها تکمیل می‌کنند؟
عکس این قضیه نیز صادق است گاهی پیش آمده است که تفویض مسؤولیت‌ها به برخی بانوان بدون توجه به تخصص و تجربه آنها صورت می‌گیرد همین عامل سبب می‌شود آن زن موفق عمل نکند و کسانی که مخالف مسؤولیت گرفتن زنان هستند به جای نقد طریقه احراز نقش توسط آن خانم دقیقاً جامعه بانوان را نقد کرده و اذعان دارند زنان صلاحیت حضور در پُست‌های مدیریتی را ندارند.
در اقتصاد رقابتی ۵۰ درصد نیروی کار به عهده بانوان
سال گذشته معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اعلام کرد که تعداد دختران تحصیل کرده بیکار دو تا سه برابر پسران تحصیل کرده بیکار است که نشان میدهد زنان هیچ نقشی در مراکز تصمیم‌گیری ندارند تا شرایط را برای محک زدن توانایی‌های بانوان دیگر فراهم کنند.
این در حالی است که در اقتصاد رو به رشد و رقابتی دنیا زنان ۵۰ درصد نیروی کار را تشکیل می‌دهند و در مقوله بحث‌های اجتماعی ۸۰ درصد مدیریت خانواده به عهده بانوان است و قطعاً سیستم‌هایی حضور خود را حفظ کردهاند که از توانایی زنان ومردان در دنیای رقابت بهره برده‌اند.
به عنوان مثال دستگاه‌هایی چون آموزش و پروش ، بهزیستی، فنی وحرفه‌ای، کمیته امداد، بهداشت محیط کار و… از جمله سیستم‌هایی هستند که به نظر می‌رسد به دلیل اینکه بیشترین جمعیت غالب آن را (دختران دانش‌آموز، زنان سرپرست خانوار، زنان بد سرپرست و…) بانوان تشکیل می‌دهند منهای بهداشت محیط کار برای مدیریت آنها باید به بانوان اعتماد شود.
بانوان در مراکز تصمیم گیری نیستند
سیده فرانک موسوی سرپرست امور بانوان استانداری خوزستان(تنها مدیرکل بانو در خوزستان) با بیان اینکه در برخی حوزه‌ها حضور فعالانه بانوان از جامعه مردان گام‌ها را فراتر برداشته است، گفت: در حال برنامه‌ریزی هستیم تا به شکل مرحله ای این زمینه را فراهم کنیم که بانوان به رده‌های مدیریتی استانی نیز دست پیدا کنند؛ این رویه آغاز شده و اکنون که بانوان پستهای مدیریتی را از رده‌های میانی تجربه کردهاند قطعا پس از طی این مرحله به رده‌های کلان دست پیدا می‌کنند.
وی با تاکید براینکه در رده های میانی و بالاتر، انتصابات خوبی در حوزه بانوان صورت گرفته است، عنوان کرد: خوزستان در زمینه انتصاب بانوان رده سوم را بین استان‌های کشور به خود اختصاص داده است و این نشان میدهد که زیرساخت و بستر فرهنگی در استان ما برای کسب این تجربه توسط بانوان فراهم است و در ماهای آینده شاهد انتصابات خوبی در حوزه مدیریت بانوان خواهیم بود.
سرپرست امور بانوان استانداری خوزستان با بیان اینکه تا زمانی که بانوان را در مراکز تصمیم گیری نبینیم نقش زنان در توسعه دیده نمی‌شود، گفت: برای اینکه این زیر ساخت فراهم شود موضوع پارلمان زنان را مطرح کردیم، در شهرستانها نیز پارلمان زنان یا مجمع مشورتی نیز تشکیل می شود تا زمینه فعالیت بانوان فرهیخته فراهم و از بین آنها افراد توانمند شناسایی شوند.
مخالفان من از منظر سیاسی مخالفت خود را مطرح نکردند
معصومه خنفری فرماندار شهرستان کارون(تنها فرماندار و اولین فرماندار خانم در خوزستان) با بیان اینکه جامعه باید به مدیرت بانوان اعتماد کند، اظهار کرد: عده‌ای از مردم و برخی مسؤولان فکر می‌کنند خانم‌ها نمی‌توانند مسؤولیت بپذیرند و یا در مسؤولیت‌های محوله موفق نمی‌شوند؛ برخی از مدیران رغبت دارند مسؤولیتی را به بانوان بدهند اما معتقد هستند بانوان برای مدیریت یک مجموعه با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند اما عده ای مخالف پست گرفت بانوان هستند بنده پس از اینکه بخشدار و بعد فرماندار شدم با مشکلات زیادی روبرو شدم چرا که هنوز این تفکر سنتی در جامعه قالب است.
وی افزود: البته این تفکر مختص عشایر نیست و جمع زیادی از عشایر پس از مسؤولیت گرفتن بنده با من همراه شدند؛ زمانی که بخشدار شدم باورش برای خیلی ها سخت بود چون قبلاً این اتفاق نیفتاده بود و نمی‌پذیرفتند زن بخشدار باشد اما وقتی فرماندار شدم آن جامعه ای که مخالف بود راحت‌تر با فرماندار شدن من کنار آمدند چرا که این شرایط را در ذهن خود پذیرفته بودند.
فرماندار شهرستان کارون گفت: اکنون مخالفت‌هایی که با حضور من می‌شود از سوی افرادی است که مصالح و منافع سیاسی دارند اما مخالفت خود را از منظر سیاسی مطرح نمی‌کنند بلکه از منظر زن بودن بنده مطرح کردهاند.
برخی از آقایان با حضور من در شهرداری مخالف بودند
صدیقه میری شهردار شهرستان گتوند(دومین شهردار زن در خوزستان)، معتقد است باید از آقایان سوال کرد چرا که سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان جامعه آنها هستند؟ وی می‌گوید: زنان در تصمیم‌گیری های کلان هیچ نقشی ندارند که شرایط را برای احراز پست های مدیریتی بانوان مهیا کنند؛ تجربه ثایت کرده هر جا بانوان پست گرفتند مسؤولیت خود را به خوبی انجام دادند.
وی با بیان اینکه آقایان با حضور من در شهرداری مخالف بودند، عنوان کرد: من شرایط به کارگیری بانویی را در مسؤولیتی نداشتم چرا که ۹۸ درصد کامندان شهرداری آقایان هستند و ۲ همکار خانم داریم که شرایط گرفتن پست معاونت را نداشتند اگر نه قطعاً از آنها استفاده می‌کردم.
بانوان در اطلاعیه‌های استخدامی هم نادیده گرفته شده اند
شهلا عموری رئیس اتاق بازرگانی اهواز(تنها خانم رئیس اتاق بازرگانی در کشور) می‌گوید: یکی از عوامل کم انگاری بانوان (هرچند که متخصص و دانش آموخته هم باشند) به نگاه سنتی مرد محورانه مربوط می‌شود البته این نگاه به واسطه اصرار خانم‌ها و بروز استعدادهای آنها تا حدودی تعدیل شده اما تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیاد وجود دارد.
وی افزود: عامل دیگر نگاه غیر عادلانه نظام اداری و استخدامی است برخی اطلاعیه‌های مربوط به استخدام نشان میدهد برخی کارها از عهده مرد و زن بر می آید، اما از سهم زنان گرفته‌اند و به سهم مردان افزوده‌اند بنابراین وقتی نادیده انگاری در اصل استخدام بانوان صورت بپذیرد قطعاً در سپردن پست‌ها به بانوان نیز چنین اتفاقی خواهد افتاد.
رئیس اتاق بازرگانی اهواز گفت: مسئله دیگر که به شکل غیر رسمی در محافل مختلف رد و بدل می‌شود این است که برخی مدیریت‌ها با دخالت عوامل ذی نفوذ ملی یا محلی از جمله برخی نمایندگان صورت می‌گیرد.
عموری بیان کرد: نکته مهم که در مقام عمل به اثبات رسیده این است که در حوزه کاری اغلب مدیران زن تخلفات بسیار کم و انضباط کاری بسیار بالاتری دارند اما با وجود این موضوع مهم همچنان شاهد نادیده شدن توانمندی بانوان جهت تصدی پستهای مهم مدیریتی هستیم.
آمار مدیریت زنان در استان
به گزارش خبرگزاری فارس، با وجود اینکه در سال ۹۵ دولت مصوب کرد که ۳۰ درصد از پستهای مدیریتی توسط خانم‌ها احراز شود اما با گذشته ۳ سال از این مصوبه طبق آمار چند ماه گذشته در خوزستان تنها یک مدیرکل(سرپرست امور بانوان)، یک فرماندار(فرماندار شهرستان کارون) دو بخشدار ۲۸ نفر از رؤوسای ادارات در شهرستان و معاونان مدیرکل در سطح استان، ۲۱ نفر از مسؤولان کانون‌های پرورش فکری کودکان و نوجونان توسط بانوان را نشان میدهد.
قطعاً بانوان علاوه وظیفه تربیت فرزندان و مدیریت خانواده از توانمندی اداره سیاسی جوامع بزرگ و کشورداری نیز برخوردار است به همین دلیل قرآن کریم از بلقیس ملکه سبا نام می برد زنی که به جای مقابله با رهبر الهی با اقدام صحیح به او ایمان آورد و خود و کشورش را از هلاک دنیوی و اخروی نجات داد.
در بررسی شرایط زندگی زنان صدر اسلام همچون حضرت خدیجه(س)، حضرت فاطمه(س) و حضرت زینب(س ) مشاهده می‌کنیم این بانوان معصوم همپای مردان در نشر و گسترش دین تلاش کردند؛ حضرت زهرا(س) که خود الگوی یک انسان کامل است به بهترین وجه برای روشن شدن حق ولایت و امامت به دفاع برمی خیزد و حضرت زینب کبری(س) در نهضت عاشورا در تمامی مراحل در کنار برادرش ایستاد و بعد از شهادتش، پرچم استمرار نهضت عاشورا را برافراشت.
بنابراین کسانی که بانوان را از حقوق اولیه شهروندی محروم می‌کنند هدفی بالاتر برای ایجاد محدودیت‌های بیشتر در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی زنها دارند.