کرونا/ عوارض مصرف داروهاي ضد ويروس و کورتون ها در پاندمي کرونا
مهر/يک متخصص قارچ شناسي پزشکي، در ارتباط با بروز بيماري هاي قارچي ناشي از ابتلا به کوويد ۱۹ ، نکاتي را متذکر شد.
فاطمه اميرزاده قاسمي دانشجوي دکتري تخصصي قارچ شناسي پزشکي دانشگاه علوم پزشکي تهران، عنوان داشت: امروزه با توجه به همه‌گيري ويروس کرونا و مصرف داروهاي جديد در جهت توقف رشد ويروس کرونا و کاهش التهابات ناشي از اين ويروس در افراد، ناخودآگاه شاهد بروز برخي بيماري‌هاي غيرقابل پيش‌بيني در دنيا خواهيم بود. بيماري‌هايي که سابق بر اين در گروه‌هاي خاصي از افراد مثل ديابتيک ها، افراد داراي نقص ايمني و يا مصرف کننده‌هاي سرکوب ايمني از خود قدرت بروز داشتند اما امروزه و بعد از شيوع کوويد، عرصه را براي بروز گسترده‌تر ديدند.
وي افزود: در اين ميان محققان علم قارچ شناسي پزشکي در افراد کرونا مثبت با گروهي از قارچ‌ها با نام آسپرژيلوس ها و موکورها مواجه شده اند که سابق بر اين با توصيه‌هايي به افراد گروه هدف، بروز اين بيماري قابل کنترل بوده است. اما امروزه با مصرف داروهاي ضدويروس و کورتون‌ها، الگوي رشد اين گروه مهاجم، قابل پيش‌بيني نيست.
اميرزاده قاسمي گفت: گروه هدف اين قارچ‌ها، بعد از مصرف داروهاي حاوي کورتون با بروز علائم وخيم و ايجاد ضايعات در چشم، صورت، سينوس‌ها، تيغه بيني و ريه، گاهاً قادر به ادامه حيات نبوده اند. حتي اگر فرد از کرونا جان سالم به در ببرد، در برابر اين قارچ‌هاي مهاجم، ياراي مقابله ندارد.
وي ادامه داد: امروزه نام گروهي از قارچ‌ها تحت عنوان قارچ سياه يا موکور به فراواني شنيده مي‌شود. در بيماري موکورمايکوزيس با حمله قارچ به عروق خوني و ايجاد ايسکمي در بافت، منجر به از بين رفتن بافت مي‌شوند که تنها راه درمان آن مصرف آمفوتريسين B ليپوزومال به صورت تزريقي و جراحي و برداشت بافت مرده است.
اين دانشجوي دکتراي قارچ شناسي پزشکي تاکيد کرد: حداقل دوز مصرفي براي درمان يک بيمار ۵ ميلي‌گرم دارو به ازاي هر کيلوگرم وزن بيمار است. يعني اگر متوسط وزن يک فرد ۷۰ کيلوگرم باشد روزانه ۳۵۰ ميلي‌گرم يعني ۷ ويال از اين دارو براي تزريق مورد نياز است.
وي افزود: با بررسي‌هاي انجام شده تنها تعداد محدودي از اين دارو آن هم با تأييد نسخه از طرف پزشک عفوني از معاونت‌هاي غذا و داروي هر استان قابل دريافت است که تعداد موجود در معاونت غذا و دارو نيز براي گذراندن يک دوره درماني هر بيمار کفايت نمي‌کند. اين در حالي است که قيمت هر ويال از اين دارو در بازار سياه حدود ۴ ميليون تومان است.
اميرزاده قاسمي گفت: سازمان غذا و دارو طي يک نامه مصرف داروهايي نظير فلوکونازول، ووريکونازول، پوساکونازول و کسپوفونژين براي افراد مشکوک به اين بيماري را توصيه نمود و تنها مجوز مصرف آمفوتريسين B ليپوزومال تزريقي، براي افرادي که داراي کشت مثبت هستند داده شده است.
وي افزود: اين مسئله در حالي است که تنها نيمي از افراد مبتلا به موکورمايکوزيس داراي کشت مثبت هستند و جهت تجويز دارو علائم باليني بيمار حائز اهميت است و داروي آمفوتريسين B ليپوزومال تزريقي بايد براي تمامي افراد مشکوک تجويز و مصرف شود.
امبرزاده قاسمي ادامه داد: داروهايي نظير فلوکونازول پيشنهاد شده از سوي سازمان غذا و دارو، امروزه حتي در درمان‌هاي ابتدايي‌ترين بيماري‌هاي قارچي ديگر پاسخگو نيست و عوامل قارچي دچار مقاومت درماني نسبت به اين دارو شده اند و تنها پوساکونازول مي‌تواند داروي جايگزين مناسبي باشد.
وي افزود: در کنار اين مسئله، طولاني بودن مدت درمان و نياز به تعداد ويال‌هاي زيادي از دارو براي درمان بيمار هزينه بسيار سنگيني براي فرد درگير عفونت در پي خواهد داشت.
امبرزاده قاسمي گفت: نکته‌اي که بايد مورد توجه قرار گيرد اين است که چرا داروهاي کورتون در سطح جامعه پزشکي به راحتي و بدون توجه تجويز مي‌شود تا بيماري‌هايي مثل موکورمايکوزيس، آسپرژيلوزيس و کانديديازيس در سطح جامعه افزايش يافته و بار سنگين اقتصادي به بهداشت کشور و خانواده‌ها در جهت درمان بيماران تحميل شود.
وي افزود: همانطور که مشخص است، در کنار بيماري‌هاي واگير دار که توان و سرمايه کشور را تحت تأثير قرار مي‌دهد، بروز برخي بيماري‌هاي غير واگير مثل ديابت، در ايجاد زمينه براي بروز ساير عفونت‌ها و مشکل کردن درمان افراد نيز بسيار حائز اهميت است. در اين ميان با تعديل مصرف برخي داروها و يافتن راه حل مناسب‌تر، شايد بتوان از بروز برخي عفونت‌هاي مهم پيشگيري نمود.
اميرزاده قاسمي گفت: براي بروز بيماري موکورمايکوزيس نياز به بيماري‌هاي زمينه‌اي است و بيشتر در افراد مبتلا به کوويد ۱۹ با بيماري‌هاي زمينه‌اي ديده شده است، گر چه در تعداد اندکي از بيماران بدون بيماري زمينه‌اي نيز مشاهده شده است. پس با رعايت پروتکل‌هاي بهداشتي و ماسک از ابتلاء به اين بيماري خود را مصون داريم.